Во светот на TikTok, Reels и Shorts, нашето внимание е најважната валута, а брзината е единствениот закон. Секојдневно, на социјалните мрежи, нè бомбардираат со содржини кои се дизајнирани да нè „зграпчат“ во првите 3 до 5 секунди. Ако не се случи тоа, ние скроламе понатаму, незаинтересирани. Оваа „брза култура“ не само што нè навикнува на инстант задоволство, туку и длабоко ја преобликува нашата трпеливост за подолги форми на уметност, вклучувајќи ги филмовите, книгите и класичните уметнички дела.
Многу често кога гледаме подолг филм, наместо да уживаме во постепеното градење на приказната и развојот на ликовите, ние сме во искушение постојано да проверуваме колку време ни останува до крајот. Како што бројките за прегледани минути од видеа на YouTube покажуваат, просечното внимание на корисниците драстично се намалува. Филмските студија и стриминг платформи се свесни за ова, па затоа сè повеќе филмови и серии почнуваат со експлозивна сцена, само за да го задржат вниманието на публиката од самиот старт. Нашата нова навика да скроламе и да бараме брзи, возбудливи моменти ја прави идејата за целосно посветување на приказната помалку привлечна.
Истата нетрпеливост се пренесува и на книгите. Класичните романи, како Ана Каренина или Војна и мир, кои имаат долги описи на емоции, места или настан, се тешки за читање во оваа ера на брзина. Малкумина би го прочитале описот на фустанот на Ана Каренина на пет страници. Наместо да се ужива во јазикот, атмосферата и длабочината на ликовите, фокусот се префрла на брзата разрешница. Многумина денес користат апликации и резимеа кои нудат „главни поенти“ од книги, бидејќи немаат време ниту трпение да се посветат на целиот текст.
Како и да е, кратките форми не се само „злобници“. Тие се моќни алатки за демократизација на уметноста. Преку TikTok, нови бендови стануваат познати за еден ден, а непроценливи уметнички дела од музеите се достапни за милиони луѓе со еден клик. Оваа брзина овозможува брз пристап до креативност и инспирација, како и можност за брзо откривање на нови артисти и трендови. Проблемот не е во кратките форми, туку во нашата реакција на нив.
За да не ја изгубиме уметноста што нè тера да размислуваме, да се чувствуваме и да сонуваме, мораме да научиме да ги цениме и бавноста и длабочината. Треба да си дозволиме да се исклучиме од брзиот ритам на дигиталниот свет. Да ја исклучиме опцијата за „автоматско пуштање на наредно видео“, да ги тргнеме телефоните настрана кога читаме книга или гледаме филм. Вистинската уметност, онаа што останува, не е брза храна за мозокот, туку оброк што се јаде полека, уживајќи во секој вкус и во процесот на откривање.
