Емилија Спасовска Мојсовска е магистер по нутриционизам, таа се грижи за здравјето и изгледот на голем број луѓе во земјава и во светот и преку советите за здравата исхрана што им ги дава на нејзините клиенти, и програмите на исхрана им помогнала на голем број лица да ја подобрат сопствената здравствена состојба и изгледот. Таа е дел од Rosa-онлајн школата за родителство, безбеден и сигурен онлајн простор, каде врвни професионалци од различни области, се сојузници на родителите и се борат со големиот број на предизвици со кои се сретнуваат тие.
Свеста за важноста на здравата исхрана во последните години се чини, се искачи на повисоко ниво. Колкава е улогата на балансираната исхрана за водење здрав и балансиран живот?
Балансираната исхрана игра клучна улога во обезбедувањето на сите потребни хранливи материи за телото. Со редовен внес на витамини, минерали, протеини, јаглехидрати и масти, телото функционира оптимално, одржува енергија, го подобрува имунитетот и ја поддржува когнитивната функција. Исхраната помага во превенција на хронични болести, како што се дијабетес, срцеви заболувања и дебелина.
Исхраната може да влијае на функцијата на мозокот и менталното здравје, но зошто е особено важна во бременоста?
Исхраната во текот на бременоста е клучна за здравјето на мајката и развојот на фетусот. Недостаток на хранливи материи може да влијае на когнитивниот развој на детето, имунолошкиот систем и општото здравје на мајката. Особено важни се фолната киселина, железото, калциумот и омега-3 масните киселини, кои поддржуваат развој на мозокот, коските и нервниот систем на бебето.
Една од темите на кои зборувате во школата е дали во бременоста треба жената да јаде за двајца. Во Онлајн школа за родителство детално го образложувате одговорот, но може ли накратко да ни кажете, како да знаат жените дека ги внесуваат соодветните продукти и состојки?
Често се вели дека треба да се јаде за двајца, но тоа не значи двојно поголем внес на калории. Жените треба да се фокусираат на квалитетот на храната, а не на количината. Дополнителен внес на калории се препорачува од второто тримесечје (околу 300-500 калории повеќе на ден). Најважно е да се јаде разновидна, хранлива храна која ги содржи сите неопходни нутриенти. Вклучувањето на различни групи на храна, како овошје и зеленчук, житарици, протеини од растително и животинско потекло, и здрави масти е клучно за секојдневната исхрана на трудницата. Ова обезбедува доволно енергија и есенцијални хранливи материи. Еден од основните елементи од исхраната во текот на бременоста се протеините. Тие се есенцијални елементи кои овозможуваат функција на сите клетки во организмот. Неопходни се за растот на бебето и за поддршка на телото на мајката. Протеините се најзастапени во храната од животинско потекло, и тоа во месото, рибата, јајцата, млечните производи, но и во храната од растително потекло, како што се оревите и семињата, киноа, мешунки, житариците и печурки. Во текот на бременоста мастите треба да сочинуваат околу 30% од дневниот внес на калории, со фокус на мононезаситени и Омега-3 масни киселини, кои се важни за развојот на мозокот на бебето. Извор на овие масти се риба, ленено семе, чиа семе, маслиново масло и авокадо.За правилна дигестија во организмот неопходен е внес на растителните влакна, кои ги има во житариците со цело зрно, мешунките, овошјето и зеленчукот. Соодветен внес на протеини,јаглехидрати,масти,редовна хидрираност,витамини и минерали (извори од овошје,зеленчук,мешунки ) како и умерена физичка активност е клучното решение за вкоренети здрави и избалансирани оброци.
Социјалните мрежи се преплавени со информации за различни начини на исхрана. Како да се препознае она што е соодветно за една личност, без оглед дали зборуваме за периодот на бременост, по породувањето или воопшто за стил на живот?
За да се препознае најсоодветниот начин на исхрана, важно е да се консултира нутриционист или здравствен експерт. Секоја личност има различни потреби, кои зависат од физичката активност, возраста, здравствената состојба и личните цели. Во бременост и по породувањето, потребите се специфични и се менуваат, па затоа е потребна соодветна професионална насока.
Да не ја заборавиме и хидратацијата, која е важна исто толку колку и исхраната. Дали има посебни правила што важат за бремените жени во поглед на внесот на вода?
Препорачаната дневна доза за внес на вода во текот на денот е променилива во зависност од индивидуалните потрени и активности,но препорачаниот просек кај бремените жени е мегу 2 и 3 литри дневно.Водата е важна за формирање на амнионската течност, поддршка на циркулацијата и дигестијата, како и за превенција од дехидрација. Учествува во процесот на елиминација на токсините, ја подобрува функцијата на хормоните, придонесува за ефикасна работа на сите органи, меѓу другото и на кожата, коските и кардиоваскуларниот систем. Исто така, има улога во одржувањето на pH-вредноста, липидинот статус, а ги подобрува сонот и расположението.
Во топли услови или при физичка активност, внесот на течности треба да се зголеми. Моја препорака е по будењето да се испие една чаша вода за да се поттикне метаболизмот, пред главните оброци 30 минути пред( појадок,ручек,вечера)- пиењето на вода помага при варење на храната, како и за време на физичка активност неопходно е внес на вода со цел да се избегне дехидрираност и надоместување на изгубените течности. Пред спиење моја препорака е да се конзумира мала количина на вода за да се одржи телото хидрирано преку ноќ, но да се избегнуваат поголеми количини на вода за да не се наруши сонот со чести посети во тоалет.
На пазарот има многу флаширани води. Што треба да се знае кога се читаат етикетите?
Многу често при купување на флаширана вода не се посветува внимание на составот и карактеристиките што се назначени на етикетата, но моја препорака е сепак да се погледне и обрне внимание на составот на минералите. Етикетите содржат важни информации за составот на водата – кои минерали и во колкаво количество се присутни, како и за вкупното количество сув остаток. На овој начин ќе можете да направите информиран избор кој ќе одговара на потребите. При избор на флаширана вода, особено е важно да се избира вода со низок минерален состав, особено ниско ниво на натриум (под 20 mg/L). Тоа значи дека водата треба да содржи минерали кои му се потребни на организмот, но вкупниот сув остаток, сепак да е на ниско ниво. Под сув остаток подразбираме вкупно количеството на растворени минерали и други супстанции кои остануваат кога водата ќе испари на температура од 180 Целзиусови степени. Колку е помал сувиот остаток, толку водата е „полесна“, овозможува секојдневна хидратација без притоа да се оптоварат бубрезите.
Имаме многу позитивни примери на луѓе што побарале помош од нутриционист и целосно ги смениле своите животни навики и го подобриле своето здравје. Што за вас е најголема награда и кога се чувствувате најзадоволна од својата работа?
Најголема награда за мене како нутриционист е кога клиентите не само што ги достигнуваат своите цели, туку кога трајно ги менуваат своите животни навики. Секогаш е задоволство да се види подобрувањето во нивното здравје, како и во нивната самодоверба и животен стил. Кога ќе видите дека луѓето стануваат поенергични и се чувствуваат подобро, тоа е најголема награда.
