Зголемениот број сообраќајни несреќи во земјава сè посериозно укажува на потребата од заострување на законските мерки и подигање на свеста кај сите учесници во сообраќајот. Последните измени на Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата, кои од денеска стапуваат на сила, претставуваат чекор во таа насока – со цел да се унапреди безбедноста на најранливите категории учесници и да се намали бројот на сообраќајни незгоди предизвикани од невнимателно однесување.
Републичкиот совет за безбедност на сообраќајот на патиштата информира дека од 26 септември 2025 година започнува примената на измените и дополнувањата на Законот за безбедност на сообраќајот на патиштата. Овие измени се донесени со цел да се подобри безбедноста на пешаците, велосипедистите и возачите на лесни возила и да се намали бројот на несреќи предизвикани од користење електронски уреди и невнимателно однесување.
Новите правила пропишуваат дека пешаците мора да преминуваат коловоз или велосипедска патека внимателно, без да користат електронски уреди како мобилни телефони, слушалки во двете уши, таблети или смарт часовници кои го одвлекуваат вниманието. Истото важи и за возачите на велосипеди, мопеди, мотоцикли, трицикли и лесни четирицикли, кои за време на управувањето со возилото не смеат да користат мобилни телефони или други уреди што ја намалуваат можноста за сигурно управување и навремено реагирање. Исклучок се специјализираните уреди за комуникација кои се вградени во заштитните шлемови. Возачите на електрични тротинети, пак, не смеат да користат телефони или слушалки, бидејќи тоа може да ја намали нивната стабилност и безбедност при управување со возилото.
За непочитување на овие правила се предвидени и парични казни. Пешак кој преминува улица со мобилен телефон на уво или во рака ќе плати 40 евра, а возач на тротинет, мотор или трактор кој користи електронски уред ќе биде казнет со 50 евра. Републичкиот совет за безбедност на сообраќајот на патиштата нагласува дека целта на ваквите мерки е создавање услови за поголема безбедност, намалување на ризиците и заштита на човечките животи, потсетувајќи дека безбедноста на патиштата е заедничка одговорност на сите учесници.
Слични строги правила одамна се применуваат во голем дел од Европа. Во Франција, на пример, возење тротинет на тротоар се казнува со 135 евра, додека во Литванија пешак кој користи телефон на пешачки премин може да плати до 40 евра. Данска, пак, има уште поригорозни мерки каде ваквиот прекршок може да чини и до 140 евра. Со воведувањето на новите измени, Македонија се приклучува на земјите со сериозен пристап кон безбедноста на пешаците и корисниците на лесни возила, ставајќи посебен акцент на внимателноста при учество во сообраќајот.
Од почетокот на наредната година се најавуваат и уште построги мерки за возачите на автомобили, особено за минување на црвено светло и непрописно паркирање. Контролата ќе биде засилена преку системот на камери од проектот „Safe City“, со што се очекува поефикасна примена на законот и намалување на прекршоците.
Иако заострувањето на казните е неопходен чекор за поголема безбедност, експертите предупредуваат дека вистинската промена ќе дојде само со континуирано подигнување на свеста и едукација на сите учесници во сообраќајот. Превенцијата, едукацијата и доследната примена на законот остануваат клучни за создавање побезбедни патишта и заштита на човечки животи.
